คุมงานก่อสร้าง

     ก่อนจะถึงขั้นงานเทคอนกรีตผู้ควบคุมงานจะต้องตรวจสอบสิ่งต่อไปนี้อย่างละเอียดคือแบบหล่อ ผู้ควบคุมงานจะต้องตรวจดูความเรียบร้อยก่อนที่จะอนุญาตให้ผูกเหล็กเสริม แบบหล่อจะต้องมีขนาดภายในเท่ากับหน้าตัดขององค์อาคารที่กำหนดไว้ในแบบพอดี ถ้าปรากฎว่าขนาดคานเล็กกว่ากำหนดจะทำให้ส่วนปลอดภัยของคาน

     นั้นลดลง หรือถ้าคานลึกกว่าที่ระบุในแบบอาจกระทบต่อการติดวงกบหน้าต่าง เป็นต้น วัสดุที่ใช้ทำแบบหล่อจะต้องเลือกใช้ชนิดที่เมื่อถูกน้ำแลัวไม่พองบวมหรือเปลี่ยนรูป รอยต่อของแบบจะต้องยาให้ดีไม่ให้น้ำปูนรั่ว อาจใช้แผ่นสังกะสีตีตามรอยต่อ หรืออุดด้วยปูนทราย หรือ วัสดุอื่นที่เหมาะสม ถ้าเป็นคอนกรีตเปลือยและสถาปนิกได้กำหนดชนิดวัสดุ และรายละเอียดต่าง ๆ เช่น ร่องเพื่อให้ปรากฏบนผิวคอนกรีตหลังถอดแบบแล้ว ผู้ควบคุมงานจะต้องดูแลให้เป็นไปตามนั้นด้วย การชะโลมแบบหล่อด้วยน้ำมัน หรือสารเคมีสำหรับใช้ทาแบบเพื่อป้อง

     กันมิให้คอนกรีตติดแน่นกับแบบหล่อ จะต้องใช้ในปริมาณพอสมควร ถ้ามากเกินไปคนงานมักเหยียบย่ำและเปื้อนเหล็กเสริมทำให้การยึดหน่วงระหว่างคอนกรีตกับเหล็กเสียไปได้มากและน้ำมันหรือน้ำยาที่ใช้ทาแบบหล่อนั้นก็จะต้องเลือกชนิดที่ไม่เป็นอันตรายต่อคอนกรีตหรือปูนฉาบ เช่น บางอย่างจะติดผิวคอนกรีตจนทาสีไม่ติด เป็นต้น หลังจากนั้นต้องตรวจสอบแนวราบ แนวดิ่งและมุมเอียง ตลอดจนระดับของแบบหล่ออย่างละเอียด จะต้องเผื่อด้วยว่าจะมีการเทปูนทรายทับหน้า และผิวทำด้วยอะไร เช่น หินขัด ปูกระเบื้องเซรามิค กระเบื้องยาง หรือพรม ซึ่งแต่ละชนิดความหนาจะไม่เท่ากัน จริงๆ แล้วควรทำระดับด้วยกล้องระดับ ไม่ควรใช้ระบบสายยาง เพราะมีโอกาสผิดพลาดได้ง่าย และการผิดพลาดเพียงเล็กน้อยอาจมีผลกระทบต่อสิ่งอื่นๆ ได้มาก เช่น ระยะสูงจากพื้นถึงเพดานน้อยกว่าที่กำหนดในกฎหมายอาจเกิดปัญหาในการออกใบอนุญาตใช้งาน เป็นตัน ยิ่งกว่านั้น

     หากพื้นหนาเกินไปมากๆ จะทำให้ส่วนปลอดภัยของอาคารลดลงทั้งโครงสร้างและฐานรากเพราะต้องรับน้ำหนักบรรทุกเพิ่มขึ้น นอกจากนั้นต้องดูแลค้ำยันของแบบหล่อให้แข็งแรง และการวางค่ำยันบนดินต้องกระทำด้วยความระมัดระวังดังที่เคยกล่าวมาแล้ว

     ปั๊มคอนกรีตเป็นเครื่องจักรประเภทหนึ่งที่ใช้ในการถ่ายโอนคอนกรีตจากรถผสมไปยังตำแหน่งเฉพาะ มักใช้ในโครงการก่อสร้างเพื่อเทคอนกรีตลงในแบบหรือแม่พิมพ์ที่ต้องการ ปั๊มคอนกรีตประกอบด้วยปั๊มและสายยางที่ใช้ในการเคลื่อนย้ายคอนกรีตจากรถบรรทุกไปยังตำแหน่งที่ต้องการ

     มีประโยชน์หลายประการในการใช้ปั๊มคอนกรีตในโครงการก่อสร้าง ข้อดีอย่างหนึ่งคือเร็วกว่าและมีประสิทธิภาพมากกว่าวิธีการเทคอนกรีตแบบดั้งเดิมมาก การใช้ปั๊มทำให้สามารถวางคอนกรีตได้ตรงจุดที่ต้องการโดยไม่ต้องใช้แรงงานคน สิ่งนี้สามารถประหยัดเวลาและลดจำนวนคนงานที่ต้องใช้ในสถานที่ก่อสร้าง

     ปั๊มคอนกรีตยังมีความแม่นยำและแม่นยำกว่าวิธีการแบบเดิมๆ ช่วยให้สามารถวางคอนกรีตได้อย่างแม่นยำ ทำให้มั่นใจได้ว่ามีการกระจายอย่างสม่ำเสมอและมีรูปร่างที่เหมาะสม นี่เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งสำหรับโครงการที่ต้องการความแม่นยำในระดับสูง เช่น เมื่อสร้างสะพานหรือโครงสร้างขนาดใหญ่

     นอกจากนี้ ปั๊มคอนกรีตยังปลอดภัยกว่าวิธีดั้งเดิมมาก ช่วยลดความจำเป็นของพนักงานในการจัดการกับถุงคอนกรีตที่มีน้ำหนักมาก ลดความเสี่ยงต่อการบาดเจ็บ นอกจากนี้ยังใช้แรงงานมากน้อยกว่ามาก ซึ่งสามารถช่วยลดความเมื่อยล้าและปรับปรุงความปลอดภัยของผู้ปฏิบัติงาน

     โดยรวมแล้วคอนกรีตปั๊มเป็นเครื่องมือที่มีคุณค่าในอุตสาหกรรมการก่อสร้าง เร็วกว่า มีประสิทธิภาพมากกว่า และปลอดภัยกว่าวิธีการแบบเดิม และช่วยให้วางคอนกรีตได้แม่นยำและแม่นยำยิ่งขึ้น

     ปัญหาหรือข้อขัดแย้งในที่นี้ หมายถึงระหว่างผู้รับเหมาก่อสร้างกับผู้ควบคุมงาน ในกรณีที่แบบขัดแย้งกันหรือข้อกำหนด (Specifications) ไม่ตรงกับที่ระบุในแบบ หรือรายละเอียดในข้อกำหนดขัดแย้งกันเอง จะต้องส่งเรื่องให้ผู้ออกแบบเป็นผู้ตัดสิน แต่ในเรื่องของความพอดีทางหลักวิชาฝีมือและหลักปฏิบัติมักจะเกิดความขัดแย้งกันอยู่เสมอ เช่น สนิมเหล็กแค่ไหนจึงจะยอมรับได้ แค่ไหนต้องใช้กระดทรายขัดออก แค่ไหนต้องใช้พ่นด้วยทราย (Sand Blast) หรือแค่ไหนจะต้องรื้อทิ้ง หรือส่วนผสมคอนกรีตขนาดไหนพอดี ขนาดไหนเหลวหรือขั้นเกินไป แค่ไหนจะยอมให้ใช้ได้แค่ไหนให้เททิ้ง การผูกเหล็กผิดพลาด ขนาดไหนจึงจะแก้ไขด้วยการเสริมเหล็กเพิ่มเติมหรือขนาดไหนจะต้องรื้อออกแล้วทำใหม่ เช่น เดียวกับแบบหล่อจะให้แน่นสนิทเท่าใด หรือชำรุดมากน้อยเพียงใดจึงจะอยู่ในเกณฑ์ที่จะยอมรับได้ เป็นต้น ยังมีข้อขัดแย้งทำนองนี้อีกมาก ซึ่งผู้ควบคุมงานจะต้องใช้วิจารณญาณของตนเองในการตัดสินใจสำหรับผู้ควบคุมงานที่ยังมีประสบการณ์น้อยอาจถือหลักกว้างๆ ได้ดังนี้

     1. ถ้าเกี่ยวกับโครงสร้าง ให้ถือหลักว่าต้องแข็งแรงสามารถรับน้ำหนักบรรทุกได้ตามที่ออกแบบไว้ หากมีข้อผิดพลาดเล็กน้อยให้เสริมความแข็งแรงเท่าที่เห็นสมควร เช่น ตัดเหล็กสั้นเกินไปในจุดที่ไม่วิกฤติก็อาจสั่งให้เสริมทาบต่อให้ได้ความยาวที่ต้องการ หรือผสมคอนกรีตนานเกินกำหนดเพียงเล็กน้อยโดยที่ยังอยู่ในสภาพดีก็อาจยอมให้ใช่ได้ หรือ ให้เพิ่มน้ำปูนเล็กน้อยให้มีอัตราส่วนน้ำ : ปูนชิเมนต์เท่าเดิม แต่ถ้าไม่แน่ใจจะต้องปรึกษาวิศวกรผู้รับผิดชอบทุกครั้ง

     2. ถ้าเกี่ยวกับความละเอียดประณีตและความสวยงาม จะต้องใช้สามัญสำนึกเป็นเกณฑ์ เช่น คอนกรีตใต้ท้องพื้นที่มีฝ้าจะไม่เรียบร้อยบ้างก็ไม่เป็นไร แต่ถ้าเป็นผนังคอนกรีตเปลือยจะยอมให้พรุนหรือคดได้เพียงเล็กน้อยเท่าที่ดูแล้วไม่น่าเกลียดระดับสายตาที่สังเกตเห็นได้ง่าย อาจจะต้องแต่ถ้าอยู่ในให้ฉาบปูน แต่ถ้าสถาปนิกต้องการแสดงลายไม้แบบก็อาจจะต้องถึงกับทุบทิ้งและหล่อใหม่ในกรณีเช่นนี้ควรจะปรึกษาสถาปนิกผู้ออกแบบและกรรมการตรวจการจ้าง หรือเจ้าของโครงการ หรือทั้งสามฝ่ายแล้วแต่กรณี

     3. ในกรณีที่ไม่เกี่ยวกับความแข็งแรงของโครงสร้าง หรือความสวยงาม แต่เกี่ยวกับการใช้งาน ก็ให้ถือหลักว่าเมื่อเสร็จแล้วจะต้องใช้งานได้ดีตามวัตถุประสงค์ทุกประการ เช่น ผนังปล่องลิฟท์ภายในคดแต่ไม่เป็นอุปสรรคในการติดตั้งและใช้งานของลิฟต์แล้วก็น่าจะยอมให้ทิ้งไว้เช่นนั้นได้ ในทางตรงกันข้ามหากเป็นอุปสรรคก็จะต้องสกัดหรือทุบออก หรือ การทำระดับแผ่นพื้นดาดฟ้าหรือห้องน้ำผิดจนทำให้น้ำขังก็จะยอมไม่ได้ แต่ถ้าเป็นพื้นช่วงล่างๆ ที่เมื่อไม่วัดกันจริง ๆ แล้วจะไม่รู้สึกก็ควรจะยอมรับได้ เป็นต้น อย่างไรก็ดี ความผิดพลาดเหล่านี้ควรจะเกิดขึ้นโดยไม่มีเจตนาจะให้ผิด เมื่อแก้ไขแล้วครั้งหนึ่งก็ไม่ควรจะเกิดขึ้นอีกเป็นครั้งที่สอง

     เรื่องขั้นตอนการทำงานนี้ หากเกิดการผิดพลาดมักทำให้เกิดความล่าช้า สับสน หรือแม้แต่อาจจะเกิดการวิบัติก็ได้ ตามที่ได้กล่าวแล้วว่า ในการก่อสร้างอาคาร จะมีบุคคลหลายฝ่ายที่ทำงานพร้อมๆ กัน นับตั้งแต่เจ้าของโครงการ ที่ปรึกษาของเจ้าของโครงการวิศวกรคิดราคา (Value Engineer) ผู้ออกแบบทางสถาปัตยกรรม และวิศวกรรม ทุกระบบผู้รับเหมาใหญ่ และผู้รับเหมาย่อย (เช่นงาน ระบบต่าง ๆ) ผู้ควบคุมงาน ฝ่ายการตลาด ฯลฯ ฉะนั้น การประสานงานเป็นสิ่งที่สำคัญอย่างยิ่งผู้ที่ทำน้าที่บริหารโครงการ ( Project Manager) จะต้องจัดวางรูปแบบของการทำงานให้เป็นระบบ เช่น ผู้รับเหมาหยิบยกปัญหาขึ้น ควรจะปฏิบัติอย่างไร

     ทั่วไปจะถือหลักว่าผู้ควบคุมงานเป็นแกนกลางจึงต้องรายงานต่อผู้ควบคุมงานก่อน ผู้ควบคุมงานจะพิจารณาขั้นต้นก่อนว่าเป็นปัญหาที่ตัดสินใจเองได้หรือไม่ ถ้าเป็นปัญหาใหญ่จะต้องเสนอต่อผู้ออกแบบหรือเจ้าของโครงการ แล้วแต่กรณี หากเป็นปัญหาของผู้ออกแบบใดก็จัดส่งเรื่องขึ้นไปขอความเห็นชอบจากผู้ออกแบบที่รับผิดชอบ อาจเป็นสถาปนิก วิศวกรโครงสร้าง หรือวิศวกรงานระบบ จากนั้นก็รอคำตอบ ซึ่งปกติผู้เกี่ยวข้องควรจะตอบภายใน 7-14 วัน จากนั้นจึงนำคำตอบนั้นไปแจ้งต่อผู้รับเหมาก่อสร้างต่อไปในกรณีที่มีการแก้ไขที่ใดที่หนึ่งอาจจะมีผลกระทบต่อต้านอื่นๆ บางครั้งจึงต้องมีการพิจารณาร่วมกัน และถ้าการแก้ไขนั้นๆ จะต้องมีการเพิ่มหรือลดวงเงิน จะต้องแจ้งเจ้าของโครงการทุกครั้ง หากเจ้าของโครงการไม่ยอมเพิ่มเงิน ก็จะต้องหามาตรการต่อไป จะเห็นว่าหากจ่ายงานผิดขั้นตอนเมื่อไร จะเกิดความยุ่งยากสับสนสำหรับงานก่อสร้างขึ้นทันที อันนำมาสู่ความล่าช้าของงานก่อสร้าง เพราะอาจต้องส่งกลับไปกลับมา หรือไม่ได้รับคำตอบที่ถูกต้อง หรือต้องทำงานหลายครั้งวิธีดีที่สุดคือจัดประชุมร่วมกันและทำความตกลงให้เข้าใจตรงกันทุกฝ่ายก่อนที่จะลงมือทำงาน ในกรณีขออนุมัติวัสดุก็เช่นเดียวกันเมื่อผู้รับเหมาก่อสร้าง เสนอวัสดุมายังผู้ควบคุมงาน ก่อนอื่นต้องตรวจสอบดูว่าวัสดุที่ขออนุมัติให้นั้น ตรงตามที่ระบุในข้อกำหนดหรือไม่เพียงใด แล้วจึงเสนอความเห็นไปยังผู้ออกแบบเพื่อพิจารณา เมื่อผู้ออกแบบพิจารณาแล้วเห็นชอบด้วยก็จะบันทึกตอบเป็นลายลักษณ์อักษร และหากมีข้อคิดเห็นเพิ่มเติมก็จะเขียนลงมาด้วย แล้วส่งกลับไปยังผู้ควบคุมงานซึ่งจะจัดส่งไปยังเจ้าของโครงการหรือกรรมการตรวจการจ้างหนึ่งชุด ผู้รับเหมาก่อสร้างหนึ่งชุด ผู้ควบคุมงานเองเก็บไว้หนึ่งชุด ส่งกลับไปที่ผู้ออกแบบหนึ่งชุด เพื่อเก็บไว้เป็นหลักฐาน อีกหนึ่งชุดเก็บไว้ที่สถานที่ก่อสร้างสำหรับใช้งานจำนวนชุดอาจมากหรือน้อยกว่านี้แล้วแต่ความต้องการ เช่นเดียวกับการขออนุมัติ Shop Drawing ผู้ควบคุมงานจะตรวจสอบในชั้นแรกก่อน หากเห็นว่าผิดมากก็จะส่งคืนไปยังผู้รับเหมาก่อสร้างให้แก้แล้วส่งมาใหม่ถ้าผิดเล็กน้อยก็แก้ให้จนถูกต้องเรียบร้อยแล้วจึงจะส่งไปยังผู้ออกแบบตรวจสอบอีกครั้งหนึ่งตามขั้นตอนและสายงานเหล่านี้อาจเปลี่ยนแปลงได้ตามความเหมาะสมเพราะแต่ละโครงการมีองค์กรไม่เหมือนกัน โดยเฉพาะกล่าวข้างต้นราชการกับเอกชนมักแตกต่างกันมาก แต่หากเป็นเรื่องเกี่ยวกับ “งานชั่วคราว” เช่น งาน Sheet Pile เป็นหน้าที่ของฝ่ายที่ปรึกษาหรือ ผู้ควบคุมงานโดยตรงที่จะพิจารณาอนุมัติ